Ruim 70% van de Nederlanders vindt dat er meer transparantie nodig is op de woningmarkt. Dat blijkt uit onderzoek van Makelaarsland onder meer dan duizend mensen met een koophuis.
Verder geeft 77% aan de woningmarkt als onrechtvaardig te ervaren. Een landelijk openbaar biedingssysteem als instrument om het biedingsproces eerlijker te maken, kan rekenen op veel steun.
Bijna 40% van de Nederlanders zegt zich door de overspannen woningmarkt zorgen te maken over een toekomstige crisis. 69% is zelfs van mening dat we in een huizenprijzenbubbel zitten. “Uit het onderzoek blijkt dat diverse ontwikkelingen invloed hebben op de zorgen van huiseigenaren”, zegt onze directeur Gijs van Wijgerden. “De almaar stijgende huizenprijzen ontmoedigen momenteel behoorlijk en mensen geven ook aan te hunkeren naar een transparantere en eerlijkere woningmarkt. Ik vind het een zaak van de makelaar en alle betrokken partijen om daar aan te werken.”
Verder blijkt uit het onderzoek dat een landelijk en openbaar biedingssysteem op steun kan rekenen. Een systeem met als doel heeft het proces van biedingen eerlijker te laten verlopen. 13% van de respondenten geeft aan niet voor zo’n systeem te zijn. Bijna de helft spreekt zich juist uit vóór het openbaar maken van alle biedingen in één systeem. De rest houdt zich op de vlakte of weet niet goed of dit instrument direct voor meer transparantie kan zorgen.
Makelaars aan zet
Van Wijgerden vindt dat de makelaardij de ogen niet moet sluiten voor de uitkomsten van dit onderzoek. “Informeren en openbaren, dat zijn verantwoordelijkheden van de makelaar. Bij elk traject moet vooraf duidelijk zijn voor wie en hoe een makelaar optreedt en welke verkoopstrategie gehanteerd wordt. Ook helpt het dat een makelaar open is over het biedingsproces dat van toepassing is; zowel voor zijn klant als de andere partij. Volgens Van Wijgerden zijn er al wel stappen in de goede richting gezet. “We moeten natuurlijk niet vergeten dat de woningmarkt tien jaar geleden vrijwel volledig een ‘black box’ was. De totaal overspannen verkopersmarkt van nu leert ons dat de behoefte aan meer transparantie en betere informatievoorziening onverminderd groot en ook urgent is.”
Zondebok
Momenteel is er veel aandacht vanuit media en politiek voor transparantie op de woningmarkt. “Makelaars worden daarin vaak gezien als de grote zondebok”, vertelt Van Wijgerden. “We worden als hele beroepsgroep negatief afgeschilderd en dat vind ik niet terecht. Het gaat vaak om incidenten die worden uitvergroot. Toch geven de onderzoeksresultaten heel helder weer dat er ook voor ons werk aan de winkel is en daar moeten we niet voor wegduiken. Slechts 15% van de respondenten geeft aan dat het sterk vertrouwen heeft in makelaars. Dat is te weinig.”
Volgende fase in strijd om transparantie
Uit het onderzoek blijkt dat tweederde van de Nederlanders (66%) vindt dat de overheid verantwoordelijk is om het vertrouwen in de markt terug te brengen, hoewel slechts een kwart daar de overheid toe in staat acht. Van Wijgerden ziet ook een andere kant. “We zien dat de overheid, met minister Ollongren voorop, in toenemende mate aandacht heeft voor transparantie en rechtvaardigheid in de markt en dat is goed. We gaan nu een volgende fase in waarbij we met z’n allen aan tafel zitten om uniformiteit te bewerkstelligen. Dat de nood hoog is, blijkt onder andere uit deze onderzoeksresultaten. Die volgende fase moet zich dus snel aandienen en verdere digitalisering en vastlegging is daarin onmisbaar.”
Consument speelt zelf ook hoofdrol
Verantwoordelijkheid ligt natuurlijk niet alleen bij belangrijke spelers zoals de overheid en makelaars, maar ook bij de consument. Van Wijgerden ziet nog veel te vaak consumenten een traject instappen zonder gedegen onderzoek of kritische blik en zonder eisen te stellen aan de makelaar waar ze mee werken.
Er is ontzettend veel informatie beschikbaar, waarmee consumenten goed voorbereid de markt op kunnen. Makelaarsland roept verkopers en aankopers op om een verkoop- of aankooptraject altijd goed voor te bereiden. “Vaak zien we dat mensen slechts één makelaar uitnodigen of dat een verkoper zich beperkt verdiept in wat er bij een verkoop komt kijken. Achteraf zijn ze dan vaak verrast door zaken in het proces.”